Тема: Присловникы
Temat: Przysłówki
Ярю докола робит ся зелено і свіжо. Штораз частійше єст барз тепло і сонечні. Прото людям на души стає ся весело, радістно. Вшытко будит ся до жытя. Птахы купом вертают з теплых краів, а рослины буйно роснут і квитнут. Люде радо ходят на прогулькы, декотры літают для здоровя і кондициі рано або вечером. Всяди мож стрітити сліпо влюблены пары, котры заєдно деси в стороні обнимают ся і цілуют. Каждий по свому витат ся з ярю.
Задача:
Выпиш з тексту вшыткы присловникы і окрисль групу каждого з них.
Zadanie:
Wypisz z tekstu wszystkie przysłówki i określ kategorię każdego z nich.
В лемківскым языку маме окрислены, вызначены значыньом, групы присловників. Подаєме найбарже популярны для каждой групы:
W języku łemkowskim mamy określone, ze względu na znaczenie, grupy przysłówków. Podajemy najbardziej popularne dla każdej grupy:
1. cпособу (як? якым способом?) – sposobu (jak? w jaki sposób?):
добрі, весело, сміло, по свому, по лемківскы, по английскы, горізнач, долобріч, весело, впілперек, насамперед, доцяп, запоряд, вочымлінь, помалы, скоро, купом, громадні, тепло, студено, горячо, сумлінні, безсперечно, безпосередньо, піше, вкучкы, планно, взадгуз, нарубы
2. міры і ступени (ківко? кільо? як дуже? наківко? яком міром? в якій ступени?) – miary i stopnia (ile? jak wiele? na ile? w jakim stopniu? w jakiej mierze?):
дуже, мало, кус, барз, дакус, дост, натівко, гідні, більше, менше, вдвоє, двараз тівко, полно, выстарчаючо, за барз, за мало
3. місця (де? докаль? одкаль? кади? в котру страну?) – miejsca (gdzie? dokąd? skąd? którędy? w którą stronę?):
ту, гев, там, гын, всяди, одталь, спереду, зверха, зозаду, вліво, вправо, лісом, дорогом, польом, луком, ниґде, горі, долов, догоры, долину, дома, згоры, здолы, тади, всяди, ниґде, верхом, долином, млаком
4. часу (коли? одколи, покля, з/од якого часу?) – czasu (kiedy, od kiedy? do kiedy? od jakiego czasu?):
тепер, пак, потім, днеска, вчера, заран, позарани, влони, колиси, николи, зараз, даколи, літом, зимом, осіню, ярю, рано, зрана, вечером, пополудни, дідня, затля, закля, дотля, буд-коли, все, насамперед, наконец, пізнійше
5. причыны (чом? чого? про што? з якой причыны?) – przyczyny (dlaczego? czemu? z jakiego powodu?):
згоряча, прото, зглупа, зосліпа, здурна, зослаба, нехотячы
6. ціли (чом? в якій ціли? по што?) – celu (dlaczego? czemu? w jakim celu? po co?)
нароком, зато, назло, нанич, понич, цільово, надурно
Задачы:
I. Допиш до каждой групы по єдным або по пару інчых присловників.
II. Поданы долов высловліня (погрублены) заступ одповіднім присловником, котрий выражат тото само значыня:
лежал на бріху (як?)
брала компері єден по другым, не перебераючы (якым способом?)
зробил тото, бо был глупий (з якой причыны?)
все бесідуєме в своім рідным языку (як?)
попереднього дня не был єм в школі (коли?)
постав тот дзбанок в тым місци (де?)
зробил так прото, жебы докучыти (в якій ціли?)
I. Dopisz do każdej grupy po jednym lub po kilka przysłówków.
II. Podane poniżej wyrażenia (wytłuszczone) zastąp odpowiednim przysłówkiem, który wyraża to samo znaczenie:
лежал на бріху (як?)
брала компері єден по другым, не перебераючы (якым способом?)
зробил тото, бо был глупий (з якой причыны?)
все бесідуєме в своім рідным языку (як?)
попереднього дня не был єм в школі (коли?)
постав тот дзбанок в тым місци (де?)
зробил так прото, жебы докучыти (в якій ціли?)